กัญชา, บทความทั้งหมด, เทคนิคการเพาะปลูก
สารสำคัญในกัญชา มีอะไรบ้าง
สารสำคัญในกัญชา บทความนี้จะพาทุกคนมาทำความรู้จักเกี่ยวกับ สารสำคัญในกัญชาว่ามีอะไรบ้าง และจะไปเรี่ยนรู้การปลูกกัญชาในบทความต่อไป ท่านสามารถอ่านบทความก่อนหน้า สายพันธ์ุ์กัญชาลิ้งค์ข้างล่างนี้
Link : กัญชา ยาเสพติด หรือยารักษาโรค?
สารสำคัญในกัญชา มีอะไรบ้าง แต่ละตัวสำคัญอย่างไร ตัวไหนทำให้เมา ตัวไหนทำให้ติด และตัวไหนใช้รักษาโรค เราจะพาทุกท่านมาหาคำตอบกันในบทความนี้
สารสำคัญในกัญชามีหลายร้อยชนิด แบ่งออกเป็นกลุ่มหลักๆได้ 3 กลุ่ม คือ
- สารแคนนาบินอยด์ (Cannabinoids)
- สารเทอร์ปีน (Terpenes)
- สารฟลาโวนอยด์ (Flavonoid)
กลุ่มที่1 สารแคนาบินอยด์ (Cannabinoids)
สารแคนาบินอยด์ (Cannabinoids) เป็น สารสำคัญในกัญชา ซึ่งสารในกลุ่มนี้เป็นสารประกอบทางเคมี ที่มีมากกว่า 500 ชนิดเป็นสารที่ต้นกัญชาสามารถผลิตได้ และเก็บสะสมไว้ในไตรโคม หรือต่อมขน ที่มีอยู่มากบริเวณดอกกัญชาตัวเมียตามรูปด้านล่าง
สารแคนาบินอยด์ (Cannabinoids) มากกว่า 100 ชนิด จะมีแค่ในต้นกัญชาเท่านั้น ไม่สามารถหาได้จากพืชชนิดอื่น สารแคนาบินอยด์ (Cannabinoids) ที่ได้จากกัญชา จะเรียกว่าไฟโตแคนนาบินอยด์ เพื่อไม่ให้สับสนระหว่างสารแคนาบินอยด์ (Cannabinoids) ที่ร่างกายมนุษย์สร้างขึ้น
หลายคนอาจจะสงสัยว่ากัญชาสามารถสร้างสารแคนาบินอยด์ (Cannabinoids) ที่เหมือนกับสารที่ร่างกายสร้างได้ด้วยหรือ คำตอบคือเกือบเหมือนแต่ไม่เหมือน แต่ที่สำคัญคือเป็นสารที่ใช้แทนกันได้ สารไฟโตแคนนาบินอยด์จากกัญชามีโครงสร้างทางเคมีคล้ายกับสารแคนนาบินอยด์ที่ร่างกายสร้างขึ้น เพื่อใช้งานในระบบการทำงานของร่างกายเรียกว่า ระบบเอ็นโดแคนนาบินอยด์ Endocannabinoid System (ESC)
บทความ: วิธีปลูกกัญชา
THE HUMAN ENDOCANNABINOID SYSTEM
คือการรักษาความสมดุลของร่างกายให้ทำงานเป็นปกติ โดยการควบคุมการทำงานของระบบต่าง ๆ ทั้งระบบประสาท กระบวนการทางกายภาพ การตอบสนองต่อความเจ็บปวด ความอยากอาหาร การย่อยอาหาร อารมณ์ การอักเสบต่างๆ ระบบภูมิคุ้มกัน ระบบประสาทสัมผัส การทำงานของหัวใจและอื่นๆ ระบบต่างๆจะถูกควบคุมด้วยระบบเอ็นโดแคนนาบินอยด์ Endocannabinoid System (ESC) หากร่างกายมนุษย์ไม่สามารสร้างสารแคนาบินอยด์ (Cannabinoids)ได้ หรือสร้างได้น้อย
ร่างกายจะเกิดอาการผิดปกติ อาจเกิดโรคต่างๆขึ้นได้ การใช้สารแคนาบินอยด์ (Cannabinoids)ที่ได้จากกัญชาไปทดแทนจึงช่วยรักษาและป้องกันโรคที่เกิดจากการบกพร่องของสารแคนาบินอยด์ (Cannabinoids)ได้ ในบทความนี้จะไม่ลงลึกไปถึงขั้นตอนการออกฤทธิ์ หรือกระบวนการทำงานของสารแคนาบินอยด์ (Cannabinoids) หากผู้อ่านสนใจสามารถหาข้อมูลเพิ่มเติมได้ในอินเตอร์เนตหัวข้อ ระบบเอ็นโดแคนนาบินอยด์ Endocannabinoid System (ESC)
สารแคนาบินอยด์ (Cannabinoids) จากต้นกัญชา
สารแคนาบินอยด์ (Cannabinoids) เป็น สารสำคัญในกัญชา ตัวที่รู้จักและมีการศึกษาวิจัยมากในปัจจุบันได้แก่สาร THC ,CBD, CBG, CBC, CBN, CBV โดยที่มีข้อมูลให้พบเห็นมากที่สุดได้แก่ สารเดลต้า 9 เตตร้า ไฮโดรแคนนาบินอยด์ (THC) และ แคนนาบิไดออล (CBD)
ซึ่งทั้ง 2 ชนิดนี้มีโครงสร้างทางเคมีคล้ายกันมาก โดยทั้งสองประกอบด้วย คาร์บอน 21 อะตอม ไฮโดรเจน 30 อะตอม และออกซิเจน 2 อะตอม แต่ที่มันต่างกันก็เพราะ “การเรียงตัวของอะตอม” ไม่เหมือนกัน ดังภาพ
สารเดลต้า 9 เตตร้า ไฮโดรแคนนาบินอยด์ (THC)
สารสำคัญในกัญชา อีกชนิดคือสารเดลต้า 9 เตตร้า ไฮโดรแคนนาบินอยด์ (THC) สารตัวนี้เป็นสารที่กลุ่มผู้ใช้เพื่อสันทนาการต้องการ เพราะจะทำให้เกิดอาการเมา หรือเรียกว่า เก็ทไฮ และเกิดความผ่อนคลายของร่างกาย ยิ่งมี %THC สูงยิ่งทำให้เกิดอาการเมา
ซึ่งมีผลข้างเขียงจากการเสพตามมามากมาย เช่น อาการปากแห้ง กระหายน้ำ หัวใจเต้นเร็ว ตอบสนองช้า ตาแดง สูญเสียความทรงจำชั่วขณะ ประสาทหลอน หูแว่ว เหล่านี้ล้วนเป็นผลของการได้รับ THC ในปริมาณมาก THC เป็นสารที่เสพแล้วทำให้ติด ต้องการเสพมากขึ้นเรื่อยๆ
สาร แคนนาบิไดออล(CBD) เป็น สารสำคัญในกัญชา สารตัวนี้จะทำให้รู้สึกผ่อนคลายเช่นกันแต่ไม่มีผลต่อจิตประสาท ไม่ทำให้เกิดอาการติด และยังช่วยลดอาการทางจิตประสาทที่เกิดจากสาร THC ป้องกันการสูญเสียของความจําระยะสั้นจาก THC ป้องกันอาการจิตเสื่อม โรคประสาท ลดความเป็นไปได้ในการพัฒนาโรคทางจิตที่มาจากการใช้ THC ลดอาการวิตกกังวล ลดอาการคลื่นใส้อาเจียน ป้องกันโรคนอนไม่หลับ (Anti-Insomnia) ลดอาการชักจากโรคปลอกประสาทเสื่อม (Multiple Sclerosis) และโรคลมชักต่างๆ (Epilepsy)
กลุ่มที่2 สารเทอร์ปีน (Terpenes)
สารสำคัญในกัญชา อีกชนิดคือสารเทอร์ปีน (Terpenes) เป็นสารประกอบอะโรมาติก (Aromatic) เป็นสารที่ทำให้มีกลิ่นเฉพาะตัว ทำให้เราสามรถแยกสายพันธฺกัญชาได้จากกลิ่น ซึ่งกลิ่นเหล่านี้ทำให้กัญชามีเสน่ห์แตกต่างกันกันไป กัญชาจะมีกลิ่นและรสชาติที่โดดเด่นมีทั้ง ส้ม เบอร์รี่ มิ้นต์ และอื่นๆอีกมาก
สิ่งที่ทำให้ปริมาณสารเทอร์ปีน(Terpenes) มีมากหรือน้อยประกอบด้วยหลายปัจจัยเช่น สภาพแวดล้อมที่ปลูก อุณหภูมิ ปุ๋ย แสงไฟที่ได้รับ อายุการเก็บเกี่ยว การบ่ม การเก็บรักษา สิ่งต่างๆเหล่านี้ล้วนมีผลต่อปริมาณและคุณภาพของ สารเทอร์ปีน(Terpenes)
สารเทอร์ปีน (Terpenes)เป็น สารสำคัญในกัญชา ที่มีผลต่อร่างกายโดยตรงยกตัวอย่างเช่น สาร Linalool ช่วยให้ผ่อนคลาย ในขณะที่สาร limonene นั้นยกระดับอารมณ์ ซึ่งสารเทอร์ปีน (Terpenes) ชนิดต่างๆ มีส่วนช่วยในการบำบัดโรค โดยเป็นตัวเสริมฤทธิ์ซึ่งกันและกันระกว่างสารแคนาบินอยด์ (Cannabinoids) ทำให้มีฤทธ์มากขึ้น หากใช้สารสกัด CBD เพียวๆอาจจะไม่ได้ผลดีเหมือนการใช้ดอกแห้งที่ยังไม่สกัดเพราะสารสกัด CBD เพียวๆจะไม่มีสารเทอร์ปีนอยู่ด้วย
กลุ่มที่3 สารฟลาโวนอยด์ (Flavonoid)
สารฟลาโวนอยด์ (Flavonoid) เป็น สารสำคัญในกัญชา ที่จัดเป็นนิวตราซูติคอล (Nutraceutical) หมายถึง อาหาร หรือส่วนประกอบของอาหาร ที่มีสรรพคุณซึ่งเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพ ประโยชน์ทางยา ป้องกันโรค รักษาโรค และชะลอความชรา มีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ (antioxidant)
โดยทำหน้าที่ในการหน่วงเหนี่ยวหรือเป็นสารต้านปฏิกิริยาออกซิเดชัน (oxidation) จึงช่วยหยุดปฏิกิริยาลูกโซ่ของอนุมูลอิสระได้ และยังช่วยลดการเกิดโรคเรื้อรังชนิดต่างๆ มีประโยชน์ต่อระบบสมอง ระบบเส้นเลือดและหัวใจ รวมทั้งค้นพบสรรพคุณในการฆ่ามะเร็งได้ด้วย ปัจจุบันมีการค้นพบ สารสำคัญในกัญชา ที่เป็นสารในกลุ่มฟลาโวนอยด์ มากถึง 20 ชนิด เช่น Apigenin ,Luteolin , Quercetin , Kaempferol, Cann-f lavin A, Cann-f lavin B ,β-sitosterol
การใช้กัญชารักษาโรค
การใช้กัญชารักษาโรคนั้นจำเป็นต้องใช้สารทั้ง 3 กลุ่มดังที่กล่าวไปข้างต้นทำงานร่วมกันจึงจะได้ผลดี หากทำการสกัดแยกสารออกมาเดี่ยวๆ อาจจะไม่ได้ผลดีเท่าที่ควร แต่การใช้ยาทางการแพทย์แผนปัจจุบันจำเป็นต้องระบุสารเคมีที่ใช้ให้ชัดเจนทั้งปริมาณและความบริสุทธิ์ของสาร
ซึ่งเป็นอุปสรรค์ต่อการใช้กัญชาทางการแพทย์อยู่พอสมควร และทำให้ราคาสูงขึ้นมากเพราะต้องทำให้สารบริสุทธิ์ การใช้กัญชาทางการแพทย์ในรูปแบบสมุนไพร น้ำมันกัญชา หรือการสูบไอระเหย จึงสะดวกและประหยัดกว่ามาก ซึ่งจะนำเสนอวิธีทำน้ำมันกัญชาในโอกาสต่อไป
บทความต่อเนื่อง : วิธีปลูกกัญชา ตั้งแต่ต้นจนถึงเก็บผลผลิต